اجماع حدسیاجماع حدسی، حدس رأی معصوم (علیه‌السلام) به سبب اتفاق نظر فقها می باشد. ۱ - منظور از اجماع حدسیاجماع حدسی به این معنا است که از راه تحصیل اتفاق علما در یک مسئله، نظر و رأی امام (علیه‌السلام) حدس زده شود؛ به این صورت که همیشه بین اتفاق مرئوسین بر امری و رضایت رئیس آن‌ها نسبت به آن امر، ملازمه عادی وجود دارد؛ البته این ملازمه در زمانی است که اتفاق آن‌ها ناشی از یک نوع تبانی و هماهنگی قبلی نباشد. ۲ - حجیت اجماع حدسی از دیدگاه علامه نائینیدر کتاب « فوائد الاصول » آمده است:«و قیل ان المدرک فی حجیته هو الحدس برأیه (علیه‌السلام) و رضاه بما اجمع علیه، للملازمة العادیة بین اتفاق المرئوسین المنقادین علی شیء و بین رضا الرئیس بذلک الشیء و یحکی ذلک عن بعض المتقدمین». بنابراین تقریب، هم چنان‌که دیدگاه‌های « شافعی » و « ابوحنیفه » را می‌توان از نظریات شاگردانشان کشف کرد، اجماع و اتفاق علمای شیعه نیز آشکار کننده قول امام (علیه‌السلام) است. از ویژگی‌های این اجماع، ضرورت احراز اتفاق همه فقها در همه اعصار است، زیرا از اتفاق فقهای یک عصر نمی‌توان به رأی امام (علیه‌السلام) رسید. ۳ - قائلان به حجیت اجماع حدسی« شیخ انصاری در « رسائل »، محقق قمی در « قوانین» و حاج آقارضا همدانی «در مصباح الفقیه، طریقه حدس را پذیرفته‌اند و صاحب فصول » این طریقه را به معظم محققین نسبت داده است. [۹]
الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، اصفهانی، محمد حسین، ص۲۴۳.
[۱۰]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص (۲۰۹-۲۰۸).
[۱۱]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۰، ص۳۱۳.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۹، برگرفته از مقاله «اجماع حدسی». رده‌های این صفحه : اجماع
|